Haftalık Teknoloji Dozunuz!
Bu haftanın öne çıkan haberlerini sizin için derledik.
1’ler ve 0’ların Ötesi: Çin’den Dünyanın İlk İkili Olmayan YZ Çipi Seri Üretimde
Çin, dünyanın ilk ikili olmayan yapay zeka çipinin seri üretimine başladı. Beihang Üniversitesi'nden Prof. Li Hongge liderliğindeki ekip, geleneksel ikili mantığı stokastik (olasılıksal) hesaplama ile birleştiren melez bir sayısal sistem geliştirerek yüksek enerji verimliliği ve hata toleransı sundu. Yeni çip, dokunmatik ekranlar ve uçuş kontrol sistemleri gibi alanlarda kullanılmaya başlandı.
Jensen Huang’dan Anthropic CEO’suna Tepki: “Söylediklerinin Neredeyse Tamamına Katılmıyorum.”
Nvidia CEO’su Jensen Huang, Anthropic CEO’su Dario Amodei’nin yapay zekanın milyonlarca işi yok edeceği yönündeki açıklamalarına karşı çıkarak “Söylediklerinin neredeyse tamamına katılmıyorum.” dedi. Amodei, yapay zekanın önümüzdeki beş yıl içinde işsizliği %20’ye çıkarabileceğini savunurken, Huang gelişimin açık ve şeffaf yürütülmesi gerektiğini vurguladı: “Yapay zeka herkesin işini değiştirecek — benimkini değiştirdi.” Anthropic cephesi ise Huang’ın sözlerini yanlış yansıttığını belirterek, Amodei’nin yalnızca kamu yararı için şeffaflık çağrısında bulunduğunu ve iş gücü üzerindeki etkilerle ilgili uyarılarını sürdürdüğünü açıkladı.
Trump Yönetiminin Tüm Federal Hükümeti Kapsayan Yapay Zeka Planları GitHub’da Sızdırıldı
Trump yönetiminin federal hükümet genelinde yapay zeka kullanımını yaygınlaştırmayı amaçlayan AI.gov girişimi, GitHub’da kısa süreliğine yayımlanan bir kod deposu sayesinde ortaya çıktı. Proje, bir sohbet robotu, OpenAI, Google ve Anthropic modelleriyle entegrasyon sağlayacak bir API ve kurumlar arası YZ kullanımını analiz edecek CONSOLE adlı izleme aracı içeriyor. 4 Temmuz'da açılması planlanan platform, FedRAMP sertifikalı tedarikçilerle çalışmayı hedeflese de belgelerde sertifikasız modeller de dikkat çekti. Uzmanlar, kamu kurumlarında hızla artan YZ kullanımının ciddi gizlilik ve güvenlik riskleri doğurabileceğini vurguluyor.
Astronomlar, Karadeliklerin Sırlarını Ortaya Çıkarmak için Yapay Zeka Kullanıyor
Uluslararası bir gökbilimci ekibi, milyonlarca kara delik simülasyonuyla eğitilmiş yapay zeka destekli bir sinir ağı kullanarak, Sagittarius A* hakkında çarpıcı keşifler yaptı. Event Horizon Telescope (EHT) verilerinin daha önce yorumlanamadığı için göz ardı edilen bölümlerini analiz eden yapay zeka, Samanyolu’nun merkezindeki kara deliğin neredeyse maksimum hızda döndüğünü ortaya çıkardı. Ayrıca, kara deliğin dönüş ekseninin Dünya’ya yöneldiği, etrafındaki madde disklerinin yapısı ve neden oluştuğu hakkında da yeni ipuçları sağlandı.
Çinli Minimax, 1 Milyon Tokenlık Bağlam Penceresine Sahip Açık Kaynak Model M1’i Tanıttı
MiniMax, 1 milyon token bağlam kapasitesine ve yenilikçi pekiştirmeli öğrenme yöntemine sahip açık kaynaklı yeni modeli MiniMax-M1’i tanıttı. M1, 456 milyar parametreli mimarisi ve yalnızca 534.700 dolarlık eğitim maliyetiyle dikkat çeken, Apache 2.0 lisansıyla açık kaynak ve ticari kullanıma uygun yeni bir büyük dil modeli. Lightning Attention ve CISPO algoritması ile yüksek verimlilik sağlayan model, uzun bağlamlı akıl yürütme, kodlama ve araç kullanımı alanlarında güçlü benchmark sonuçları elde etti.
ChatGPT Zihinsel Faaliyetleri Azaltıyor Mu?: MIT Araştırması, YZ Destekli Yazımın Bilişsel Maliyetini İnceledi
MIT liderliğinde yürütülen, “Your Brain on ChatGPT: Accumulation of Cognitive Debt when Using an AI Assistant for Essay Writing Task” başlığıyla yayımlanan araştırma, ChatGPT gibi yapay zeka araçlarının deneme yazımı sırasında zihinsel katılımı azalttığını ve hafıza ile sahiplenme duygusunu zayıflattığını ortaya koydu. EEG cihazlarıyla ölçülen beyin aktiviteleri, yalnızca kendi düşüncelerini kullanan katılımcıların en yüksek bilişsel etkinliği gösterdiğini, ChatGPT kullananların ise en düşük düzeyde kaldığını kanıtladı. Yapay zeka yardımıyla yazılan metinler dil ve yapı bakımından kaliteli olsa da özgünlük ve düşünsel derinlik bakımından zayıf bulundu.
Starlink'ten 5 Kat Daha Hızlı: Çinli Uydu, Düşük Güçlü Lazerle 36.000 Kilometreden Veri Aktardı
Çinli araştırmacılar, yalnızca 2 watt gücünde bir lazer kullanarak jeostatik yörüngede, Dünya’dan yaklaşık 36.705 kilometre uzaklıktaki bir uydudan saniyede 1 Gbps veri iletimi gerçekleştirdi. Geliştirilen AO-MDR sinerji yöntemi, atmosferik bozulmaları uyarlanabilir optikler ve mod çeşitliliğiyle eşzamanlı düzelterek sinyal kalitesini korudu. Lijiang Gözlemevi'nde yapılan deneyler, sinyalin kullanılabilirliğini yüzde 91.1’e çıkarırken, düşük güçle yüksek doğrulukta lazer iletişiminin mümkün olduğunu ortaya koydu. Araştırma, 36.000 km üzeri mesafelerde dahi yüksek hızlı uydu veri iletiminin önünü açıyor.
SpaceX Starship Yine Patladı, Bu Kez Yerden Ayrılmadan
SpaceX’in Starbase Teksas’taki test merkezinde, 10. uçuş testi için hazırlanan Ship 36, henüz yerden kalkmadan patladı. Patlama, statik ateşleme testinden önce, yakıt yükleme sürecinin ortasında gerçekleşti. Olayda yaralanma yaşanmazken, test alanında yangın ve hasar oluştu. SpaceX, olayla ilgili olarak güvenlik önlemlerinin sürdüğünü ve halk sağlığını tehdit eden bir durum bulunmadığını bildirdi. Bu testte V2 Starship modeli kullanılması planlanıyordu. Şirket, ilerleyen süreçte haftalık fırlatma hedefiyle V3 modelini devreye almayı amaçlıyor.
ChatGPT, 1970’lerin Atari Satranç Oyunu Karşısında, Başlangıç Seviyesinde Yenildi
OpenAI’ın ChatGPT-4o modeli, bir emülatör aracılığıyla oynatılan 1979 tarihli Atari Chess oyununa karşı başlangıç seviyesinde yaptığı satranç maçında ciddi şekilde mağlup oldu. Citrix mühendisi Robert Jr. Caruso’nun gerçekleştirdiği denemede, ChatGPT oyunda taş ikonlarını tanımakta zorlandığı için görseller değiştirilse de hata yapmaya devam etti. 1.19 MHz hızındaki Atari 2600 işlemcisiyle çalışan oyun motoru yalnızca 1-2 hamle sonrasını tahmin edebiliyordu. Caruso, “ChatGPT o kadar çok hata yaptı ki, 3. sınıf bir satranç kulübünde bile alay konusu olurdu.” dedi. Model sonunda pes etti.
Midjourney, İlk Yapay Zeka Video Üretim Modeli V1’i Duyurdu
Midjourney, kullanıcıların yükledikleri veya Midjourney’in ürettiği bir görselden beş saniyelik dört video oluşturabilen ilk yapay zeka video modeli V1’i tanıttı. Sadece Discord üzerinden erişilebilen modelde, videolar “low motion” ve “high motion” gibi hareket ayarlarıyla özelleştirilebiliyor; otomatik ya da metinle tanımlanmış manuel animasyonlar da eklenebiliyor. Videolar dört saniyelik uzatmalarla 21 saniyeye kadar çıkarılabiliyor. V1, OpenAI’nin Sora’sı ve Runway’in Gen-4’ü gibi rakiplerle yarışırken, şirket modeli “gerçek zamanlı açık dünya simülasyonları” hedefinin ilk adımı olarak tanımlıyor.